Edukacja bez schematów: jak przełamywać stereotypy w STEAM i mądrze uczyć o zdrowiu

9 września 2025 r. odbył się czwarty webinar online w ramach międzynarodowego projektu STREAM IT organizowany przez EIT Food CLC North-East dla polskiej publiczności edukatorów oraz edukatorek. Spotkanie skupiło się na dwóch, ściśle powiązanych tematach: stereotypach płci w edukacji STEAM oraz nowym przedmiocie szkolnym – edukacji zdrowotnej. W roli ekspertek wystąpiły: Inga Stelmach (Fundacja IT Girls), dr Katarzyna Wolnicka (dietetyczka kliniczna, edukatorka żywieniowa) oraz Katarzyna Woźnicka (EIT Food).

1. Stereotypy płci w STEAM
   Inga Stelmach pokazała, jak wcześnie i niepostrzeżenie stereotypy „wchodzą” do szkolnej codzienności – od ról i atrybutów przypisywanych dzieciom, przez przykłady w podręcznikach, po komentarze dorosłych, które budują (lub podkopują) wiarę we własne możliwości. Zwróciła uwagę na język („każdy może spróbować”) i na zaczynanie zmiany od siebie – bez pracy nad własnymi przekonaniami trudno tworzyć równościowe środowisko w klasie.
2. Edukacja zdrowotna – po co i jak?
   Dr Katarzyna Wolnicka usystematyzowała, czym jest edukacja zdrowotna i z jakich obszarów się składa (m.in. zdrowie fizyczne i psychiczne, odżywianie, środowisko, profilaktyka uzależnień). Podkreśliła jej rolę w budowaniu odporności na dezinformację (fake newsy zdrowotne, diety-cud) oraz w kształtowaniu trwałych nawyków od najmłodszych lat. Zaleciła aktywne metody edukacyjne (projekty, warsztaty, wyjścia terenowe) i współpracę z lokalnymi partnerami, np. powiatową inspekcją sanitarną.
3. Narzędzia wprost do klasy – czyli program FoodEducators
   Katarzyna Woźnicka zaprosiła nauczycielki i nauczycieli do bezpłatnych scenariuszy i jesiennych szkoleń Food Educator (online i stacjonarnie). Program dostarcza praktycznych materiałów (w tym warsztatów kulinarnych „Kitchen Adventure”) i – co ważne – łączy scenariusze z wymaganiami podstawy programowej edukacji zdrowotnej, aby ułatwić wdrażanie tematu „tu i teraz”.

Inga Stelmach – koordynatorka regionu w Fundacji IT Girls; praktyczka edukacji STEAM i mentorka, pokazująca, jak język i szkolne środowisko wzmacniają lub rozbrajają stereotypy. Absolwentka Politechniki Śląskiej i Uniwersytetu SWPS, zafascynowana projektowaniem zorientowanym na człowieka (UX Design/Product Design). Pasjonatka project managementu, która po własnym przebranżowieniu, z powodzeniem wkroczyła do świata technologii. Aktywnie działa w organizacjach non profit, wspierając innych w stawianiu pierwszych kroków w branży.

dr Katarzyna Wolnicka – specjalistka w dziedzinie dietetyki i edukacji żywieniowej. Dietetyk kliniczna w Instytucie Zrównoważonego Żywienia; wykładowczyni akademicka; przez wiele lat ekspertka Instytutu Żywności i Żywienia i Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH-PIB i kierowniczka Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej. Współautorka wielu publikacji i poradników dotyczących roli żywienia w profilaktyce i terapii chorób dietozależnych oraz materiałów edukacyjnych dla pacjentów. Autorka zaleceń żywieniowych w postaci Talerza zdrowego żywienia i materiału "W 3 krokach do zdrowia". Zajmuje się m.in. opracowywaniem i upowszechnianiem zaleceń żywieniowych, koordynacją i ewaluacją projektów z zakresu edukacji żywieniowej, oceną stanu odżywienia i sposobu żywienia, dydaktyką akademicką, doradztwem z zakresu żywienia, popularyzacją nauki.

Katarzyna Woźnicka – koordynatorka programów zaangażowania społecznego w EIT Food w tym m.in. programu FoodEducators, który dostarcza sprawdzone materiały pomocne przy wdrażaniu edukacji żywieniowej przez nauczycieli i nauczycielki oraz szkoły w całej Europie.

• Stereotypy mają realne skutki. Wpływają na wybory edukacyjne, samoocenę i motywację uczniów i uczennic; możemy z nimi walczyć językiem, odpowiednimi wzorcami i działaniem „od siebie”.
• Edukacja zdrowotna to tarcza na dezinformację. Uczy krytycznego myślenia, nawyków i odpowiedzialności za zdrowie własne oraz wspólnoty.
• Praktyka wygrywa z teorią. Projekty, warsztaty kulinarne, wyjścia i praca metodą problemową budują sprawczość uczniów i uczennic.
• Współpraca działa. Włączajmy rodziców, instytucje lokalne i korzystajmy z gotowych, zweryfikowanych materiałów.

1. Zacznij od wspierającej komunikacji. Zastąp „typowe dla dziewczynek/chłopców” komunikatem „każdy może spróbować” – i reaguj na stereotypy w klasie.
2. Dawaj wzorce. Pokazuj sylwetki kobiet i mężczyzn, którzy odnoszą sukcesy w „nietypowych” dla płci dziedzinach; zapraszaj do współpracy mentorki/mentorów.
3. Ucz krytycznego myślenia o zdrowiu. Rozbrajaj mity żywieniowe, analizuj źródła, omawiaj wpływ środowiska i stylu życia na zdrowie.
4. Wybieraj aktywne metody. Projekty STEAM, warsztaty kulinarne, ogródki szkolne, wspólne śniadania – to szybkie drogi do trwałych nawyków.
5. Sięgaj po gotowe narzędzia. Scenariusze i szkolenia proponowane przez program FoodEducators (w tym „Kitchen Adventure”) skracają drogę od planu do działania.
6. Buduj sieć wsparcia. Współpracuj lokalnymi partnerami; dziel się efektami z rodzicami i radą pedagogiczną.

Webinar #4 pokazał, że równościowa edukacja STEAM i mądrze prowadzona edukacja zdrowotna wzajemnie się wzmacniają. Zmiana zaczyna się od języka, wzorców i praktyki – oraz od gotowości nauczycieli i nauczycielek do sięgania po narzędzia, które ułatwiają codzienne wdrożenia.

Kolejny webinar z serii STREAM IT – Wspieramy osoby uczące, kształtujemy przyszłość odbędzie się w październiku 2025. Szczegóły pojawią się na profilach EIT Food Poland Facebook oraz EIT Food North-East LinkedIn .

Zapraszamy do śledzenia tego wspaniałego projektu oraz dołączenia do ruchu zmieniającego oblicze nauki i innowacji! 

Pomimo promowania równości płci w STEAM, w Europie kobiety wciąż są znacząco niedoreprezentowane w wielu dziedzinach nauk ścisłych i artystycznych. Finansowany w ramach programu Horyzont Europa projekt STREAM IT ma na celu zainicjowanie zmian w tym zakresie i wspieranie równości w edukacji, badaniach naukowych i innowacjach w dziedzinach STEAM poprzez wzmacnianie pozycji grup niedostatecznie reprezentowanych, promowanie inkluzywnych ścieżek kariery oraz wspieranie instytucji edukacyjnych poprzez dzielenie się wiedzą i budowaniem ich potencjału, aby likwidować bariery wynikające z podziału na płcie w STEAM (nauka, technologia, inżynieria, sztuka, matematyka).

Dowiedz się więcej o projekcie STREAM IT na https://streamit-project.eu/

On September 9, 2025, the fourth online webinar within the international STREAM IT project, organized by EIT Food CLC North-East, was held for the Polish audience of educators. The meeting focused on two closely related topics: gender stereotypes in STEAM education and a new school subject – health education. The experts were: Inga Stelmach (Fundacja IT Girls), Dr. Katarzyna Wolnicka (clinical dietitian, nutrition educator), and Katarzyna Woźnicka (EIT Food).

1. Gender stereotypes in STEAM
   Inga Stelmach showed how early and subtly stereotypes “enter” everyday school life – from roles and attributes assigned to children, through examples in textbooks, to adults’ comments that build (or undermine) self-confidence. She highlighted the importance of language (“everyone can try”) and the need to start change with ourselves – without working on our own beliefs, it is difficult to create an equal classroom environment.
2. Health education – why and how?
   Dr. Katarzyna Wolnicka explained what health education is and what areas it covers (e.g. physical and mental health, nutrition, environment, addiction prevention). She emphasized its role in building resistance to misinformation (health fake news, miracle diets) and in shaping lasting habits from an early age. She recommended active teaching methods (projects, workshops, field trips) and cooperation with local partners such as district sanitary inspectorates.
3. Tools straight to the classroom – the FoodEducators program
   Katarzyna Woźnicka invited teachers to take part in free Food Educator lesson plans and autumn training sessions (online and in person). The program provides practical materials (including the culinary workshop Kitchen Adventure) and – importantly – links lesson plans to the requirements of the health education curriculum, making it easier to implement the subject “here and now.”

• Inga Stelmach – regional coordinator at the IT Girls Foundation; STEAM education practitioner and mentor, showing how language and the school environment reinforce or dismantle stereotypes. A graduate of the Silesian University of Technology and SWPS University, fascinated by human-centered design (UX Design/Product Design). A project management enthusiast who, after a successful career change, entered the tech world. Actively engaged in non-profit organizations, supporting others in taking their first steps in the industry.
• dr Katarzyna Wolnicka – expert in dietetics and nutrition education. Clinical dietitian at the Institute of Sustainable Nutrition; academic lecturer; for many years an expert at the Institute of Food and Nutrition and the National Institute of Public Health PZH-PIB, as well as head of the National Center for Nutrition Education. Co-author of numerous publications and guides on the role of nutrition in the prevention and treatment of diet-related diseases, as well as educational materials for patients. Author of the Healthy Eating Plate and the guide 3 Steps to Health. Her work includes developing and disseminating dietary guidelines, coordinating and evaluating nutrition education projects, assessing nutritional status and diet, academic teaching, dietary consulting, and popularizing science.
• Katarzyna Woźnicka – coordinator of community engagement programs at EIT Food, including the FoodEducators programme, which provides tested materials to help teachers and schools across Europe implement nutrition education.

• Stereotypes have real effects. They influence educational choices, self-esteem, and motivation of students; we can fight them through language, role models, and starting change with ourselves.
• Health education is a shield against misinformation. It teaches critical thinking, habits, and responsibility for personal and community health.
• Practice beats theory. Projects, culinary workshops, field trips, and problem-based learning build students’ agency.
• Collaboration works. Let’s involve parents, local institutions, and use ready-made, verified resources.

1. Start with supportive communication. Replace “typical for girls/boys” with “everyone can try” – and respond to stereotypes in class.
2. Provide role models. Show women and men who succeed in “non-typical” fields; invite mentors to collaborate.
3. Teach critical thinking about health. Debunk nutrition myths, analyze sources, discuss the impact of environment and lifestyle on health.
4. Choose active methods. STEAM projects, culinary workshops, school gardens, shared breakfasts – quick ways to lasting habits.
5. Use ready-made tools. Lesson plans and trainings offered by the FoodEducators program (including Kitchen Adventure) shorten the path from plan to action.
6. Build a support network. Cooperate with local partners; share results with parents and the teaching staff.

Webinar #4 showed that gender-equal STEAM education and well-structured health education reinforce each other. Change begins with language, role models, and practice – as well as with teachers’ willingness to use tools that make everyday implementation easier.

The next webinar in the STREAM IT series – Supporting Educators, Shaping the Future – will take place in October 2025.

We invite you to follow this wonderful project and join the movement that is changing the face of science and innovation!

Despite efforts to promote gender equality in STEAM, women in Europe are still significantly underrepresented in many scientific and artistic fields. The STREAM IT project, funded under the Horizon Europe program, aims to initiate change in this area and support equality in education, research, and innovation in STEAM by empowering underrepresented groups, promoting inclusive career paths, and supporting educational institutions by sharing knowledge and building their capacity to break down gender barriers in STEAM (science, technology, engineering, arts, mathematics).

Learn more about the STREAM IT project and explore available resources for STEAM educators.